آیه 168 سوره شعراء

قالَ إِنِّي لِعَمَلِكُمْ مِنَ الْقالِينَ (168)

قالَ إِنِّي لِعَمَلِكُمْ مِنَ الْقالِينَ‌: فرمود حضرت لوط بدرستى كه من مر كردار شما را از دشمنانم، نهايت دشمنى كه توقف نمى‌كنم بر انكار كردن به آن به ايعاد و ترسانيدن، پس لوط روى از قوم گردانيده و آغاز مناجات كرد و گفت:

كَذَّبَتْ قَوْمُ لُوطٍ الْمُرْسَلِينَ (160) إِذْ قالَ لَهُمْ أَخُوهُمْ لُوطٌ أَ لا تَتَّقُونَ (161) إِنِّي لَكُمْ رَسُولٌ أَمِينٌ (162) فَاتَّقُوا اللَّهَ وَ أَطِيعُونِ (163) وَ ما أَسْئَلُكُمْ عَلَيْهِ مِنْ أَجْرٍ إِنْ أَجْرِيَ إِلاَّ عَلى‌ رَبِّ الْعالَمِينَ (164)

أَ تَأْتُونَ الذُّكْرانَ مِنَ الْعالَمِينَ (165) وَ تَذَرُونَ ما خَلَقَ لَكُمْ رَبُّكُمْ مِنْ أَزْواجِكُمْ بَلْ أَنْتُمْ قَوْمٌ عادُونَ (166) قالُوا لَئِنْ لَمْ تَنْتَهِ يا لُوطُ لَتَكُونَنَّ مِنَ الْمُخْرَجِينَ (167) قالَ إِنِّي لِعَمَلِكُمْ مِنَ الْقالِينَ (168) رَبِّ نَجِّنِي وَ أَهْلِي مِمَّا يَعْمَلُونَ (169)

فَنَجَّيْناهُ وَ أَهْلَهُ أَجْمَعِينَ (170) إِلاَّ عَجُوزاً فِي الْغابِرِينَ (171) ثُمَّ دَمَّرْنَا الْآخَرِينَ (172) وَ أَمْطَرْنا عَلَيْهِمْ مَطَراً فَساءَ مَطَرُ الْمُنْذَرِينَ (173) إِنَّ فِي ذلِكَ لَآيَةً وَ ما كانَ أَكْثَرُهُمْ مُؤْمِنِينَ (174)

وَ إِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ (175)

ترجمه‌

تكذيب كردند قوم لوط فرستادگان را

هنگاميكه گفت بآنها

جلد 4 صفحه 123

برادرشان لوط آيا نمى‌پرهيزيد

همانا من براى شما پيمبرى امينم‌

پس بترسيد از خدا و اطاعت كنيد مرا

و نميخواهم از شما بر آن هيچ مزدى نيست مزد من مگر بر پروردگار جهانيان‌

آيا وارد ميشويد بر پسران از اهل عالم‌

و واميگذاريد آنچه را آفريد براى شما پروردگارتان از جفتهاتان بلكه شمائيد گروهى تعدّى كنندگان‌

گفتند هر آينه اگر باز نه ايستادى اى لوط البته خواهى بود از بيرون كرده شدگان‌

گفت همانا من كردار شما را از دشمنانم‌

پروردگارا نجات ده من و كسان مرا از آنچه ميكنند

پس نجات داديم او و كسانش را همگى‌

مگر پير زنى كه بود در باقى ماندگان‌

پس هلاك كرديم ديگران را

و بارانديم بر آنها بارانى پس بد بود باران بيم داده شدگان‌

همانا در اين آيتى است و نباشند بيشترشان گروندگان‌

و همانا پروردگار تو او است تواناى مهربان.

تفسير

خداوند متعال بعد از پنج آيه كه تفسير آنها در قصص سابقه گذشت قول حضرت لوط را كه شرح حال آن در سوره اعراف مستوفى ذكر شد نقل نموده كه بقوم خود بر سبيل انكار و ملامت فرمود آيا شما از ميان اهل عالم براى دفع شهوت مردانرا اختيار نموديد و با آنها نزديكى ميكنيد با آنكه اين عمل قبيح و مضرّى است و وامى‌گذاريد و نزديكى نميكنيد با آنچه خدا خلق فرموده براى انتفاع شما از جنس زنانتان با آنكه آنها بهتر و پاكيزه‌ترند براى آن عمل پس شما مردمان مستقيمى نيستيد بلكه متعدّى و متجاوز از حدّ اعتدال و از حلال به حرام و از پاكيزه به پليديد يا دشمن انسانيّت و اخلاقيد كه چنين عمل شنيعى را مرتكب ميشويد قوم در جواب گفتند از اين سخنان دست بردار والا تو را نفى بلد خواهيم نمود و بايد از ميان ما بيرون بروى آنحضرت فرمود من با اين كار شما بسيار مخالفم بطوريكه نميتوانم به بينم و چيزى نگويم و از خدا خواست كه او و خانواده‌اش را از تبعات و وبال اعمال آنها نجات دهد و خداوند اجابت فرمود و او و تمام خانواده و پيروانش را در وقت نزول عذاب از ميان آنها خارج فرمود و فقط زنش را كه پيرو موافق با آنها و مخالف با او بود با قوم باقى گذارد و همه بهلاكت رسيدند ببارانيكه از سنگ بر آنها باريد و بد بارانى بود براى كسانيكه بيم دادند آنها را انبيا از خدا ولى بخرجشان نرفت و بعاقبت وخيم‌

جلد 4 صفحه 124

آن گرفتار شدند و تفصيل اين قضايا در سور سابقه كه شرح حال انبياء در آنها ذكر شده گذشته است و آيات اخيره در قصص سابقه، مفسر و نكته تكرار آن اخيرا مبيّن گرديد.

قال‌َ إِنِّي‌ لِعَمَلِكُم‌ مِن‌َ القالِين‌َ (168)

فرمود لوط محققا ‌من‌ ‌از‌ ‌اينکه‌ عمل‌ شنيع‌ ‌شما‌ ‌هر‌ آينه‌ بسيار بغض‌ دارم‌ و ‌با‌ ‌اينکه‌ عمل‌ دشمن‌ هستم‌.

قالين‌ ‌از‌ ماده‌ قلا بمعني‌ بغض‌ ‌است‌ ‌يعني‌ ‌از‌ مبغضين‌ ‌شما‌ هستم‌ چنانچه‌ ميفرمايد:

ما وَدَّعَك‌َ رَبُّك‌َ وَ ما قَلي‌ (و الضحي‌ ‌آيه‌ 3) ‌يعني‌ خداوند تو ‌را‌ واگذار نكرده‌ و غضب‌ نكرده‌ بغض‌ تو ‌را‌ ندارد، و ‌در‌ خبر دارد

«جرب‌ ‌النّاس‌ فانك‌ اذا جربتهم‌ قليتهم‌ و تركتهم‌ ‌لما‌ يظهر ‌من‌ بواطن‌ سرائرهم‌»

‌يعني‌ «‌لا‌ تغتر بظاهر ‌من‌ تراه‌» گول‌ ظاهر ‌را‌ مخور ‌تا‌ امتحان‌ و اختبار نكني‌، و چون‌ حضرت‌ لوط مأيوس‌ شد ‌از‌ قوم‌ زيرا احدي‌ باو ‌در‌ ‌اينکه‌ مدت‌ ايمان‌ نياورد جز دختران‌ ‌خود‌ ‌که‌ جبرئيل‌ بحضرت‌ ابراهيم‌ ‌گفت‌ فَما وَجَدنا فِيها غَيرَ بَيت‌ٍ مِن‌َ المُسلِمِين‌َ (ذاريات‌ ‌آيه‌ 36) آنهم‌ زن‌ ‌او‌ ‌از‌ كافرين‌ ‌بود‌ ‌که‌ ‌در‌ چندين‌ سوره‌ ميفرمايد مِن‌َ الغابِرِين‌َ لذا ‌از‌ خداوند طلب‌ نجات‌ كرد:

]

(آیه 168)- اما لوط بی‌آنکه به تهدیدهای آنها اعتنا کند به سخنان خود ادامه داد و گفت: من دشمن اعمال شما هستم» (قالَ إِنِّی لِعَمَلِکُمْ مِنَ الْقالِینَ).

یعنی من به اعتراضهای خودم همچنان ادامه خواهم داد، هر کاری از دست شما ساخته است انجام دهید، من در راه خدا و مبارزه با زشتیها از این تهدیدها پروا ندارم!